Tot
aan het eind van de zeventiende eeuw teisterde de pest Nederland met grote regelmaat en eiste talloze
slachtoffers. De term ‘Gouden Eeuw’ is alleen al om die reden relatief. In de jaren dat de pest om zich
heen greep, konden steden zomaar tientot veertig procent van hun inwoners verliezen. Het verdriet, de
ontreddering, de angst, de verslagenheid en de maatschappelijke ontwrichting waren onbeschrijflijk, ook
omdat men geen notie had van wat de oorzaak was van deze ramp. Iedereen die inde zeventiende
eeuw de leeftijd bereikte van 35 jaar, maakte de pest zo’n twee tot drie keer mee. In ‘De Gave Gods’
wordt de economische stagnatie omschreven, slecht functionerende bestuurders en verstoorde sociale
verhoudingen, maar ook de medische en godsdienstige ideeën over de aard van de pest en de pogingen
tot bestrijding.